چشم‌انداز باغ دلگشای ایرانی در فرش ایران
قالی ایرانی همان باغ ایرانی که حوض‌ها، جوی‌ها، درختان و گل‌ها و دیوارهایی است که باغ را محصور کرده‌اند و به فراخور دوران و ذوق هنرمندان دچار تغییر شده‌اند.به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، باغ ایرانی همان فردوس یا بهشت است و قالی از باغ‌های ایرانی الهام گرفته شده است، گفته می‌شود پردیس‌ها، باغ‌های بزرگ ایران کهن، در دوران خود از هفت دیواره تشکیل می‌شدند و در این فضای محصور، درختان، نهر‌ها و بوستان آن از نفوذ دشمنان و اهریمنان پاسداری می‌شدند.
بیشتر بخوانید:قالیشویی تهران نو
هفت دیواره باغ در قالی همان حاشیه‌ها هستند، از هفت دیوار پردیس، یک دیوار پهنتر بوده که این دیوار در قالی همان حاشیه پهنتر است که بیشتر از حاشیه‌های دیگر خودنمایی می‌کند و با انواع نقش‌های گیاهی و جانوری آراسته می‌شود، جوی آبی که در چهارگوشه باغ جریان دارد در قالی به شکل داخلی‌ترین نوار قالی درآمده که همان آبراهه‌ای است که از حوض مرکزی و نهر‌های اصلی در باغ جریان گرفته است.
نقش فرش "باغی" که در دوران صفویه به نام‌های "گلستان" یا "گلزار" شهره بود بیشترین نزدیکی به نقشه‌ی باغ‌های ایرانی را دارد.آنچنان که علی حصوری پژوهشگر فرش در کتابش "فرش سیستان " گفته است، نقشه گلستان که تصویری از فردوس‌ها و باغ‌های ایران است دست کم متعلق به هزاره دوم پیش از میلاد هستند و از این دست قالی‌های نقش باغی قدیمی، تنها بیست عدد در موزه‌های جهان موجود است و، اما نقش فرشی دیگر که باز کرد بسیار زیبایی از باغ‌های ایرانی ست، قالی‌های "قابقابی"یا "خشتی" است.
نقش این قالی‌ها همان نقش باغ‌های ایرانیِ مملو از باغچه‌هایی است که پشت سر هم در ردیف‌ها و ستون‌ها قرار گرفته اند.
در این نقش هر قاب سرو یا بته سرکج (بته جقّه) یا گل سرخ و یا کاج و درخت مجنونی را به نمایش می‌گذارد که هر کدام در حصار باغچه‌ها طنازی می‌کنند.
بسیاری از نقش فرش‌های ایران در گروه نقشه‌های گلستان جای می‌گیرند و از این جمله نقشه "لچک و ترنج" است که خود زاییده نقش گلستان یا همان باغی است. حوض‌های باغ‌های باستانی در نقشه قالی گلستان به مرور و نه به یک‌باره برجسته‌تر شده اند و به باغچه‌هایی آراسته تبدیل شده‌اند که همان ترنج‌ها هستند.
نقشه‌ی سه ترنج از معروف‌ترین و رایج‌ترین این فرش هاست که با نقش‌های ساده و سمبلیک، چون ماهی‌ها و گاه با نقوش گیاهی و اسلیمی و جانوری آراسته شده اند و، اما به مرور یکی از سه ترنج یا سه حوض از ۲ دیگری بزرگ‌تر شده و در برخی موارد "سلسله" را تشکیل داده که یک حوض سراسری بزرگ است و در ادامه شکل گیری و تکوین نقشه "لچک و ترنج "۲ حوض دیگر کم‌کم به طرف حاشیه رفته و به نصف ترنج تبدیل شده اند و باز نصف ترنج‌ها به ۲ قسمت تبدیل و به ۲ گوشه فرش رفته و بدین ترتیب به صورت چهار لچکی در چهار گوشه فرش پدیدار شده اند.
به واقع لچک یک چهارم ترنج میانی است و همه با نقوش دل‌انگیز اسلیمی‌ها و گل و برگ‌ها آراسته شده‌اند.
ادامه مطلب...
مقالات دیگر: جراحی دندان نهفته